29 - 10 - 2024

Spotkanie z autorem wystawy „31. i 34. Dywizjon SAAF a Powstanie Warszawskie”, Panem Dominikiem Kościelnym

Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Gminy Opatowiec oraz Samorządowa Instytucja Kultury pod nazwą Gminna Biblioteka Publiczna w Opatowcu są organizatorami realizowanej pod patronatem Burmistrza Miasta i Gminy Opatowiec wystawy.

Wystawę można zwiedzać w bibliotece w Opatowcu do dnia 12 listopada 2024 r.

28 października 2024 r., mieszkańcy gminy Opatowiec oraz uczniowie placówek oświatowych z terenu gminy, a także zaproszeni goście, wzięli udział w spotkaniu z autorem wystawy, Dominikiem Kościelnym, który podczas prelekcji przybliżył rolę południowoafrykańskich jednostek lotniczych w operacjach zrzutów dla walczącej Warszawy. Przywiózł kilka ciekawych eksponatów (mundur, odznaczenia, publikacje), które z zainteresowaniem oglądały obecne osoby.

Uczestników w imieniu organizatorów powitały: Anna Kowalczyk – Prezes Stowarzyszenia i Beata Adamczyk – Dyrektor Instytucji Kultury. Na Spotkanie przybyli: Sławomir Kowalczyk – Burmistrz Miasta i Gminy Opatowiec, Jacek Janiec – syn „Lota” (ppor. Mieczysława Jańca, w którego domu udzielono schronienia ocalałemu z katastrofy Liberatora na polach Krzczonowa i Kociny lotnikowi, sierż. Ronaldowi Pitherowi), Urszula Frąckowiak – córka ppor. Mieczysława Jańca, Tomasz Nowak – Przewodniczący Rady Miejskiej w Opatowcu, Anna Klimaszewska-Luty – Skarbnik Miasta i Gminy Opatowiec, Jarosław Naporowski – Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Opatowcu, uczestnicy Klubu Seniora w Kocinie, mieszkańcy gminy Opatowiec, uczniowie i nauczyciele szkół z Opatowca i Krzczonowa.

W sierpniu i wrześniu 1944 roku 31. i 34. Dywizjon Południowoafrykański (SAAF) uczestniczył w misjach dostarczania zaopatrzenia powstańcom. W ramach tych działań wyznaczono 255 załóg, które wykonywały loty ze zrzutami, jednak podczas akcji stracono 36 maszyn, w tym 9 z SAAF. Część samolotów została zestrzelona już w drodze powrotnej. Dzięki poświęceniu lotników alianckich Powstańcy otrzymali 104 tony zaopatrzenia, w tym broń, amunicję, żywność i leki.

Nad Małopolską niemieckie myśliwce nocne zestrzeliły trzy południowoafrykańskie Liberatory: w Luborzycy pod Krakowem, w Ostrowie koło Proszowic i w Łysej Górze koło Tarnowa (szczątki tego ostatniego samolotu – Liberatora Ew250, który rozbił się na polach w okolicy Krzczonowa i Kociny w dniu 16 października 1944 r., wydobyto kilka lat temu).

Dwa inne Liberatory SAAF zostały zestrzelone nad Małopolską po zakończeniu Powstania Warszawskiego.

W październiku 2018 r. w Kocinie odsłonięto upamiętniający lotników pomnik. Pomnik stanął dzięki staraniom Komitetu Budowy Pomnika oraz władz samorządowych gminy Opatowiec. Inicjatywę wsparł Instytut Pamięci Narodowej.

Licznie zgromadzeni na spotkaniu uczestnicy z dużym zainteresowaniem wysłuchali ciekawej prelekcji przygotowanej przez autora wystawy, Dominika Kościelnego, który jest również wielkim pasjonatem lotnictwa. Stąd jego wiedza na temat operacji powietrznych, w tym roli 31. i 34. Dywizjonu SAAF, była niezwykle szczegółowa i pełna fascynujących detali. Pan Dominik przybliżył zarówno techniczne aspekty lotów zrzutowych, jak i losy załóg południowoafrykańskich samolotów, które z narażeniem życia wspierały walczącą Warszawę. Jego pasja i dogłębne badania tematu wzbudziły duże uznanie wśród słuchaczy, którzy mieli okazję dowiedzieć się więcej o mało znanych aspektach Powstania Warszawskiego.